ایلان ماسک با راهاندازی اینترنت ماهواره ای خودش توانسته طی چند ماه اخیر به شدت بر سر زبانها بیفتد. پروژه اینترنت ماهواره ای استارلینک با هدف حذف محدودیتهای اعمال شده روی اینترنت راهاندازی شده است. این محدودیتها میتوانند به دلیل فیلترینگ بیرویه دولتها یا کمبود امکانات جهت توسعه اینترنت یک منطقه باشند.
در جنگ کنونی روسیه و اوکراین، ایلان ماسک فرصت را مناسب دیده تا از ظرفیتهای اینترنت ماهوارهای خودش جهت اتصال مردم اوکراین به اینترنت جهانی استفاده کند. این اتفاق در پی از بین رفتن زیرساختهای ارتباطی در کیف و دیگر شهرهای اوکراین رخ داد و ایلان ماسک مانند یک ابرقهرمان به وسط میدان پریده و با ارائه اینترنت استارلینک، قصد دارد وضعیت را برای اوکراینیها مساعد کند.
از سوی دیگر و به دنبال اعتراضات در ایران، اینترنت بینالملل در کشور دچار اختلالات شدیدی شده و عملا به جز چند ساعت در روز، امکان استفاده از اینترنت بینالملل وجود ندارد. این محدودیت بر خلاف وضع موجود در اوکراین به دلیل فیلترینگ شدید بوده و اینترنت ماهواره ای میتواند دوای درد مردم باشد. در همین راستا نیز ایلان ماسک جهت ارائه اینترنت استارلینک به ایران اعلام آمادگی کرد و حتی توانست مجوزهای لازم جهت صادرات تجهیزات دریافت اینترنت استارلینک را از دولت ایالات متحده کسب کند.
اما سوال اصلی در این میان نحوه اتصال به اینترنت ماهواره ای استارلینک خواهد بود. آیا برای استفاده از اینترنت استارلینک بایستی همانند زمانی که میخواهیم به یک شبکه وای فای متصل شویم، نام استارلینک را انتخاب کرده و دکمه Connect را لمس کنیم؟ یا سیمکارت به طور خودکار به شبکه اینترنت ماهواره ای متصل خواهد شد؟
نحوه اتصال به اینترنت ماهواره ای استارلینک
سازوکار اتصال به امواج ماهوارهای کم و بیش برای انواع ماهوارهها یکسان هستند. همانطور که جهت دریافت امواج ماهوارهای شبکههای تلویزیونی به یک گیرنده مخصوص نیاز داریم، جهت دریافت سایر امواج رادیویی نیز به چنین ابزاری احتیاج خواهیم داشت. از آنجایی که اینترنت استارلینک از ماهوارههایی که خارج از جو زمین در گردش هستند تامین میشود، بنابراین جهت دریافت آنها نیز به تجهیزات به خصوصی نیاز داریم که در ادامه به آنها میپردازیم.
همانطور که میدانیم جهت برقراری اینترنت بایستی در کنار دانلود، آپلود نیز صورت بگیرد. بنابراین تجهیزات مخابراتی صرفا از یک دیش گیرندهی امواج، فراتر خواهد بود و به طور کلی امواج اینترنت استارلینک به واسطه ایستگاههای زمینی مخصوصی که به دستگاههای استارلینک مجهز شده باشند دریافت خواهند شد. این ایستگاهها پس از دریافت امواج، آنها را به صورت امواج مخابراتی قابل انتشار در سطح شهر تبدیل کرده و در دسترس مردم قرار میدهند.
از این نقطه به بعد، تازه امکان اتصال به اینترنت ماهوارهای فراهم شده و میتوان با اتصال به شبکه استارلینک از آن استفاده کرد. متاسفانه امکان بهرهگیری مستقیم از امواج ماهوارهای استارلینک روی گوشی های هوشمند هنوز وجود ندارد و تنها پروتکل موجود جهت بهکارگیری اینترنت ماهواره ای استارلینک، راهاندازی ایستگاههای مخصوص آن خواهد بود.
طبیعتا راهاندازی ایستگاههای دریافت و ارسال امواج اینترنت ماهوارهای نیازمند کسب مجوزهای فنی، امنیتی و دولتی از کشورها خواهد بود. این موضوع یکی از معضلهای اصلی اینترنت استارلینک محسوب میشود؛ چرا که جهت تاسیس ایستگاه به مجوزهایی احتیاج است که در کشورهای فیلترکننده اینترنت هرگز صادر نمیشوند. بدین ترتیب راحتی استفاده از این سرویس از بین میرود و به سختی میتوانیم از ویژگیهای مثبت اینترنت ماهواره ای بهرهمند شویم. پر واضح است که به دلیل پیچیدگیهای شبکه و امواج ماهوارهای، اتصال مستقیم موبایل به اینترنت ماهوارهای (بدون اتصال به ایستگاهها) امکانپذیر نیست و وجود حداقل یک ایستگاه در هر منطقه جهت اتصال به اینترنت استارلینک ضروری خواهد بود.
برای اتصال به استارلینک به چه چیزهایی نیاز داریم؟
در هر صورت مشخص نیست در آینده چه اتفاقاتی رخ میدهد و اینترنت ماهواره ای استارلینک چه تحولاتی را پشت سر میگذارد؛ اما در حال حاضر برای اتصال به این اینترنت ماهواره ای به تجهیزات و سخت افزار خاصی نیاز خواهید داشت و بدون این تجهیزات نمیتوانید از اینترنت استارلینک استفاده کنید. این تجهیزات شامل یک گیرنده و دیش برای دریافت سیگنالهای اینترنتی از سوی ماهوارههای فعال در سطح فضا میشود که برای خرید این کیت باید 599 دلار (معادل نزدیک به 20 میلیون تومان) هزینه کنید. اشتراک ماهانه استفاده از Starlink نیز 110 دلار (معادل نزدیک به 3 میلیون و 700 هزار تومان) خواهد بود.
به این ترتیب در حال حاضر بدون استفاده از این سخت افزار مورد نیاز، امکان اتصال به اینترنت ماهواره ای وجود نخواهد داشت. این که گفته میشود شما میتوانید با گوشی موبایل خود به سادگی به استارلینک متصل شوید، شایعهای بیش نیست و هیچ گوشی هوشمندی توانایی اتصال به این نوع از اینترنت ماهواره ای را ندارد. البته به تازگی گوشیهایی معرفی شدهاند که یکی از قابلیتهای آنها اتصال ماهوارهای است، اما آن چیزی که خیلی از کاربران انتظار دارند، نیست.
مدتی پیش، اپل از گوشی های جدید خود یعنی سری آیفون ۱۴ رونمایی کرد که ویژگی جدیدی به نام Emergency SOS via Satellite دارد. همانطور که از اسم این ویژگی نیز مشخص است، شما با استفاده از آن فقط میتوانید در مواقع اضطراری و خطرناک که خبری از آنتندهی گوشی و اتصال به اینترنت نیست، یک پیام کمک به وسیله ارتباط ماهوارهای ارسال کنید. بنابراین خبری از اتصال به اینترنت ماهواره ای به وسیله آیفون 14 نخواهد بود. هواوی هم به تازگی گوشی های سری میت 50 را رونمایی کرده که این گوشی پرچمدار نیز از قابلیت مشابهی بهره میبرد و شما با استفاده از آن فقط میتوانید یک پیام کمک اضطراری را ارسال کنید.
نکته دیگر این که همین ویژگی اتصال ماهوارهای بسیار محدود هم در همه جای دنیا فعال نیست. اپل قابلیت ارسال پیام کمک اضطراری را فعلا در آمریکا و کانادا فعال کرده و قرار است به مرور در برخی کشورهای دیگر نیز فعال شود و قابلیت پیام اضطراری ماهوارهای در هواوی میت ۵۰ هم فعلا فقط در چین امکان فعال شدن دارد.
شاید در آینده نزدیک همه چیز تغییر کند، اما فعلا اصلا امکان اتصال به اینترنت ماهواره ای Starlink به وسیله گوشی موبایل را ندارید. بنابراین به هیچ عنوان فریب برخی تبلیغات و اظهار نظرهایی که هیچ مبنای علمی ندارند را نخورید. به خصوص این که برنامههایی وجود دارند که ادعا میکنند برای اتصال به اینترنت ماهواره ای به وسیله گوشی طراحی شدهاند؛ اما به هیچ وجه اقدام به دانلود و نصب این برنامهها نکنید، چرا که همه آنها بدافزار هستند.
در حال حاضر فقط یک برنامه رسمی Starlink توسط اسپیس ایکس عرضه شده که آن هم برای مدیریت و تنظیم این اینترنت ماهواره ای طراحی شده است و اینطور نیست که صرفا با نصب این برنامه و بدون تهیه تجهیزات مورد نیاز بتوانید به استارلینک متصل شوید.