انعکاس ری -مهدی اشرفی پور – در یادداشت قبل در خصوص وضعیت ساخت و سازهای باقرشهر و برخی از ابعاد آن پرداختم و گوشه ای از وضعیت آنها را بیان کرده که می توانید این یادداشت را در لینک زیر مطالعه کنید .
طی روزهای گذشته در شهر باقرشهر شهرداری با همکاری نهادهای قضایی و انتظامی اقدام به تخریب چند نمونه از ساخت و سازهای غیر مجاز این شهر کرد و خدارا شکر با بررسی های انجام شده این اقدام به تخریب چندآجر (مثل سالهای گذشته ) ختم نشده و بناهای ساخته شده کاملا تخریب می شود و هنوز این برخوردها ادامه دارد اما آیا مقصر این فساد تنها شهرداری است ؟بیایید این موضوع و عوامل آن را بررسی کنیم .
دلیل ساخت و ساز غیر قانونی چیست؟
اگر بخواهیم دلیل این معضل را مقداری گسترده تر از روال معمول بررسی کنیم به دلایل زیر می رسیم .
- چتر اوقاف بر سر بیشتر مساحت باقرشهر
- سودجویی بساز بندازها
- همراهی نکردن نهادهای خدمت گذار همچون آب برق گاز در ندادن انشعاب به ساخت و سازهای غیر مجاز
- فساد در شهرداری و شورای شهر
- خلأ قانون در تامین سود سازنده ها
- همراهی نکردن مطلوب دستگاه های دیگر
- خلأقانون در برخورد های مرحله ای
- نبود فرهنگ ایمنی و آشنایی با حقوق شهروندی
- وضعیت اقتصادی مردم و زرنگی بساز بندازها
شاید اگر کمی هم فکر کنیم مواردی به این موارد فهرست شده اضافه خواهد شد اما این فهرست بیشترین دلایل ساخت و سازهای غیر مجاز است بیایید این موارد را بررسی کنیم :
چتر اوقاف بر سر بیشتر مساحت سرزمینی شهر باقرشهر
در حدود دو سال پیش از طریق فردی تمام مدارکی که برخی از فعالین اجتماعی یا صنفی شهر برای پیگیری رفع اوقاف باقرشهر بود در اختیارم قرار گرفت و با بررسی این مدارک به سند محکمی برای وقفی بودن زمین های این شهر نرسیدم .
از طرفی هم بسیاری از مردم این شهر از جمله خانواده پدری ما سند برای دهه 20 و به عبارتی سند منگوله دار یا سند سربی داریم که اداره اوقاف می گوید این سند ها برای زمان پهلوی و تغییراتی است که آن زمان در قوانین به وجود آمده است بوده که قبل و بعد این زمان زمین ها وقف بوده که جای بحث و پیگیری دارد اما به موضوع ما زیاد ربطی ندارد .
اوقافی بودن این زمین ها و گرفتن هزینه زیادی از طرف اوقاف و ارائه سند وقفی باعث می شود بسیاری از سازنده هایی که به دنبال سود هستند دیگر انگیزه اقتصادی برای ساختن قانونی این املاک نداشته باشند و در این وقت جای بساز بندازها باز می شود .
سودجویی بساز بنداز ها
برای ساخت قانونی یک ملک باید به شهرداری عوارض جواز پسماند و شهرسازی پرداخت شود و از طرف دیگر باید طبق طرح جامع و اصول شهرسازی با رعایت تمام بندهای قانونی انجام شود و در طی مدت ساخت نظارت بر پروژه ساخت و ساز از طرف شهرداری و مهندس ناظر بر روی ملک انجام می شود با توجه به اینکه در این موضوع نیز ضعف ؛فساد و کم کاری های زیادی انجام می شود اما طبق قانون و نقشه باید ساخت انجام شود و هر طبقه علاوه بر رعایت مصالح استاندارد باید پارکینگ تامین کند یعنی برای 4 واحد باید 4 پارکینگ تامین شود تا با وضعیت افتضاح این روزهای خیابان های باقرشهر روبرو نباشیم و طبق قانون طبقات و واحدها باید ساخته شود که این روال سود بسیار زیادی برای سازنده ها ندارد و در اینجا سود جویی بساز بندازها مشخص می شود .
در ساخت بساز بندازها تیرآهن های قطور و ستون های دوبل تبدیل می شود به لوله های آب ؛ قوطی های 2*2؛آهن های پوسیده و از این روال مصالح ؛از طرف دیگر دیوارهای قطور تبدیل به تیغه های بسیار نازک می شود که با هر بادی این ساختمان می لرزد .
در این ساخت و سازها نیاز به تامین پارکینگ نیست و اصلا قانونی نمی خواهد برای همین ما مشاهده میکنیم در کوچه های 1 متری ساختمان های 6 طبقه ساخته شده و قیمت این ساختمان ها با سازه های استاندارد و غیره تفاوت 100 درصدی ندارد و همین موضوع مردم و قشر ضعیف را به سوی خرید این خانه ها سوق می دهد .
و در یک کلام این نوع ساخت و سازها برای سازنده سودهای میلیاردی دارد حالا در این بین هم چند ده یا چند صد میلیونی جریمه یا باج هم بدهد باز هم برای او کلی سود دارد .
همراهی نکردن نهادهای خدمت گذار همچون آب برق گاز در ندادن انشعاب به ساخت و سازهای غیر مجاز
اگر قانون انشعابات به درستی رعایت می شد و به ساخت و سازهای غیر مجاز انشعاب داده نمی شد یا انشعاب آنها قطع می شد ؛ امروز شاهد وضعیت بهتری در این معضل بودیم ؛ به این موضوع زیاد نمی پردازیم چون عزیزان زحمت کش در این نهادها می گویند ما قانونی کار میکنیم و برای دریافت انشعاب باید ساختمان پایان کار داشته باشد برای صحت ادعای من شهروندان باقرشهر می توانند ببینند ساختمان های غیر قانونی آیا انشعابات تفکیک شده دارند یا خیر.
فقط شهروندانی که این خانه ها را می خرند اگر انشعاب آنها مشترک است بدانند با وضعیت حامل های انرژی در کشور در آینده ای نزدیک با یک بحران بسیار بزرگ در پرداخت هزینه های این انشعابات مواجه می شوند .
فساد در شهرداری و شورای شهر
در ادوار گذشته شهرداری و شورا نه در این شهر بلکه در بسیاری از شهرها ما شاهد هستیم اعضای شورا با رانت و سفارش و اعمال قدرت بر شهردار و کارچاق کنی این ساخت و سازها را انجام می دهند .
یادم هست در دوره ای از شورا وابسته های این عزیزان نماینده مردم به پشتوانه عزیز شورایی اقدام به خرید پشت بام های مردم به قیمت خیلی کم می کردند و با ساخت دو طبقه اضافه کلی پول به جیب می زدند و پای لخت به این شهر آمدند و امروز روز که این مطلب را می خوانید ادعای بزرگی و سرمایه داری می کنند در صورتی که برخی از آنها باید بدانند فقر و غنا در ذات آدم هاست نه در دارایی آنها با این همه پولی که از ضایع کردن حقوق سایر شهروندان به دست آورده اید همان یه لا غبای بی رگ و ریشه هستید .
برویم سراغ شهرداری ؛در شهرداری ها نیز وضعیت از مورد بالا بهتر نیست از مدیران ارشد شهرداری تا نیروهای گشت ساختمانی وقتی پای پول وسط باشد آن هم پول زیاد که شاید یک مورد رشوه با کل حقوق دوران خدمت برابری کند کار سخت می شود .لطفا شعار ندهیم هر کدام ما در معرض این آزمون قرارگیریم که شاید کلی مدعی باشیم شاید لغزش کنیم . البته خدای نکرده منظور من به کل نیروهای خدوم شهرداری نیست من در این دو دهه بسیاری از نیروهای شریف در شهرداری باقرشهر برخورد داشته ام که با حقوق کم (حقوق کارکنان شهرداری باقرشهر بر اساس مصوبه وزارت کار است ؛مثل شهرداری تهران پر و پیمان نیست ) بسیار سالم زندگی کرده اند و خوش به حال آنها .
جالب است بدانید در یکسال گذشته چندین مرحله نیروهای گشت ساختمانی شهرداری باقرشهر تعویض اخراج و به دستگاه های قضایی معرفی شده اند اما بحث فساد و مدیریت آن بسیار سخت است و باید برای هر اتهامی مدارک محکمه پسندی برای برخورد داشته باشید با توجه به زرنگ شدن آدمها این روزها می شنویم درگوشه کنار کشور سکه ؛ارز دیجیتال و … رد و بدل می شود که قابل پیگیری در محکمه های قضایی نیست .
باز هم درود میفرستیم بر ذات پاک مامورینی که خودشان را به پول نفروختند ؛ کتک و فحش خوردند اما وظیفه خود را انجام دادند و شاید در معرض اتهام دریافت رشوه هم قرار گرفتند اما سالم کار کردند.
در این دوره با حضور شهردار جدید اولویت مجموعه شهرداری مبارزه با فساد بوده است که در این زمینه تغییرات اساسی در ساختار شهرداری باقرشهر مشاهده می شود .
خلأ قانون در تامین سود سازنده ها
در پاراگراف های قبل به بخشی از این موضوع پرداخته ایم اما باید توجه داشته باشیم که سخت گیری های قانونی و نبودراهکارهای مناسب برای تامین سود سازندگان مجاز کار را به سوی خلاف و … می برد که امیدواریم مدیران شهرداری و شهردار و سایر مدیران بالادستی اول راه قانونی را برای سازندگان مجاز و سود بردن آنها از ساخت قانونی را هموار کنند بعد به موضوع تخلف و … بپردازند .
همراهی نکردن مطلوب دستگاه های دیگربخاطر خلأ های قانونی
امروز امام جمعه عزیزمان در باقرشهر در خطبه های خود ضمن گلایه به وضعیت ساخت و سازهای باقرشهر گفته است چرا جلوی ساخت و سازها را از ابتدا نمی گیریم تا کار به تخریب و این موضوعات برسد و همه ضرر بدهند .
باید یاد آوری کنیم وقتی گشت ساختمانی شهرداری مشاهده کند مصالح وارد یک خانه می شود اگر توانست در همان ابتدا آن مصالح را ضبط نماید به قول معروف گل را زده است اگر این مصالح از در خانه وارد شود ؛ در بسته می شود و برای ورود باید مراحل قانونی از جمله گزارش حکم قاضی و … لازم است که اگر همه این موارد هم طی شود قاضی القضات طبق عرف حکم به جمع آوری مصالح می دهد که برای جمع آوری مصالح حکم ورود لازم است بماند که موقع انتقال مصالح هم خبر رسیده که این بساز بندازها با اسکورت های مسلح به سلاح سرد و … اقدام به جابجایی مصالح می کنند که کارگر بدبخت شهرداری برای 6 میلیون حقوق باید جان خود را کف دست گرفته یا کتک بخورد و به وظیفه خود عمل کند یا تطمیع شود و موضوعات بعدی …
یا برای تخریب خانه های ساخته شده این روزها این بساز بندازها خانواده هایی را اجاره می کنند و در این سازه ها سکونت می دهند که شهرداری و نهادهای قضایی و انتظامی با مشکل تخلیه روبرو شوند و گاها با فیلمبرداری و به لطف نداشتن سواد رسانه ای بیشتر مردم در شبکه های اجتماعی جنجالی سر این موضوع برپا شود حالا یک لشکر هم نمی تواند اصل ماجرا را روشنگری و بیان کند و نظام و شهرداری و همه ارکان کشور مورد حمله قرار می گیرد برای چه !! برای سود بردن یک بساز بنداز !!
البته باید بدانیم هر روزه دستگاه قضایی ؛ نیروی انتظامی و شهرداری درگیر این موضوعات هستند و نیرو و توان زیادی از این دستگاه ها خرج این پدیده شوم می شود .
نبود فرهنگ ایمنی و آشنایی با حقوق شهروندی
با تمام توجه به موضوعات مطرح شده نمی توانیم از نقش مردم و شهروندان در گسترش این پدیده شوم غافل شویم و شهروندان باید نسبت به حقوق خود در این زمینه آشنا شوند و توجه ویژه ای به این مقوله داشته باشند .
چند سال قبل در بن بست منزل پدری ما سه خانه بود معمولا خانه های قدیمی همه قواره های بزرگی دارند . ته این بن بست یک منزل دوطبقه برای یکی از همسایه های ما بود که بعد از فوت ساکنین فرزندان آن را فروختند . شخص دلالی این خانه را خرید طبقه اولش را به یک نفر و طبقه دوم را به فردی دیگر فروخت تا اینجای کار مشکلی نبود تا اینکه صاحب طبقه پایین با دیوار کشی و در گذاشتن طبقه ای که خود تفکیک شده از یک خانه بود را به سه منزل تبدیل کرد هر کدام 30 متر و شاید کمی بزرگتر یا کوچکتر ؛ کار به اینجا می رسد توان خرید یا اجاره هر قشر با هر فرهنگی مهیا می شود علاوه بر اینکه تردد شلوغی جای پارک ماشین ازدحام و تنش های شلوغی شامل حال اهالی این بن بست شد در اقدامی غیر قابل باور یکی از ساکنین این خانه های تفکیک شده مواد فروش بود !آن هم نه سنتی از نوع صنعتی و وحشتناک !!
چشمتان روز بد نبیند ؛ از فردای حضور این فرد کوچه ما شد لنگرگاه هر چی چرتی و تزریقی !! هر روز دعوا ؛تماس با نیروی انتظامی شکایت و …. تا بعد از مدت ها با ناامید شدن از روال قانونی همسایه ها به زور این ملعون را بیرون کردند .
این یک نمونه از اتفاقاتی است که از نداشتن علم و یا ندانستن حقوق شهروندی بر سر اهالی یک محله یا بن بست می آید که اگر به قانون و مخاطرات این کارها آشنا باشیم از همان اول با هر روشی شده است از حقوقمان دفاع می کنیم و نمی گذاریم یک بساز بنداز یا دلال این مشکل را برای ما به وجود آورد .
و باز هم در این بین سهل انگاری شهرداری ؛ نبود فرهنگ شهرنشینی یا فقر آن و شاید نبود قانون در این زمینه موثر است که باید هم شهروندان هم مسئولان در این زمینه فرهنگ سازی های لازم را انجام دهند .
وضعیت اقتصادی مردم و زرنگی بساز بندازها
و باز هم مشکلات اقتصادی و تورم و گرانی سرسام آور مسکن را می توانیم از ریشه های اصلی این پدیده شوم بدانیم با هر تورم یک پله مردم جابجا می شوند از بالای شهر به پایین شهر از خانه های 100 متری به خانه های 50 متری از خرید خانه های بزرگ رضایت به خرید خانه های 25 متری و 30 متری می دهند و تمام این ها زمینه ساز رونق کار بساز بندازها را دو چندان می کند و بی اطلاعی از قانون و … که در قبل به آن اشاره کردیم باعث می شود آقای بساز بنداز پارکینگ منزل مسکونی یا زیر زمین آن را به آپارتمان تبدیل کند و افرادی که وسع اقتصادی کمتری دارند در این دام گرفتار شوند و بعد از خرید متوجه شوند این مکان تخلف دارد و اگر حتی قانونی ساخته شده باشد برای پارکینگ؛ ماده صد شهرداری به خاطر تخلف رأی تخریب صادر کرده است و بیچاره خریدار نا آگاه که در دام شیادهای بساز بنداز افتاده و تمام سرمایه زندگی خود را از دست داده است .(این ماه با دو مالباخته این شکلی برخورد داشتم ).
با شرح این موارد باید توجه داشته باشیم ولنگاری که حاصل یک دهه یا بیشتر در ساخت و سازهای غیر مجاز است یک شبه حل نمی شود و در این زمینه باید تمام نهاد ها با هم بسیج شوند تا بلکه این موضوع قانونمند شود و مشکلات اینچنینی به پایین ترین حد خود برسد چرا که شما در مناطق شهرداری تهران کمترین گزارش های اینچنینی را مشاهده می کنید که با وجود قانون جامع در این زمینه به شدت با این موضوع برخورد می شود .
با اینکه شهرداری مسئول این موضوعات شهری است و باید پاسخگو باشد اما نباید همه تقصیرها را گردن شهرداری بیاندازیم چرا که باید نهادهای حاکمیتی در این زمینه برنامه جامع و مدونی داشته باشند که متاسفانه نیست .
